1
Şubat 2016 Pazartesi
Enis
Batur’un
Basit Bir Es* adlı kitabını edinip
sayfalarını karıştırınca bir Oulipo metniyle karşı karşıya olduğumu fark etmiştim.
Uzunca bir süre önce Oulipo Akımı hakkında biraz araştırma yapmıştım ve oyun
oynamayı seven edebiyatçılarla karşılaşmıştım. Zaten bu araştırmaya beni iten
de Enis Batur’un çıkardığı kitap-lık
dergisinin Oulipo temalı sayısıydı. Özellikle matematik ve edebiyatı bir araya
getirip okura edebi bir oyun sunmaya çalışıyordu bu yazarlar. Raymond Queneau mesela. Biçem Alıştırmaları adıyla Türkçe’ye
çevrilen kitabında bir olaydan yola çıkarak 99 farklı metin kuruyordu. Bu çalışmanın
bir benzeri Ferit Edgü imzasıyla Yazmak Eylemi adındaki kitaptır. Bu
akımın önemli bir temsilcisi olan George
Perec’in içinde hiç “e” harfi geçmeden yazdığı kitap da önemli bir Oulipo
kitabıdır. Akımın diğer bir önemli temsilcisi de Italo Calvino’dur. Ve onun Bir
Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu adlı romanı…
Uzun zamandır okumak istediğim fakat bir
türlü okuyamadığım kitaplardan biridir bu kitap. Şimdi elime almış okumaya
çalışırken yine Oulipo etkisi zihnimi sarıyor. Keşke kitap-lık’ın o sayısı yanımda olsa da önce dergiyi okuyup sonra
romana geçsem demekten kendimi alamıyorum.
Italo
Calvino,
bizi bu romanında on farklı roman başlangıcına götürüyor. Her bir bölümü
okurken yeni bir romana başlama hissiyatı veren bu kitap aynı zamanda okur olma
durumuna da ışık tutuyor. Yazar bir yandan roman cümlelerini kurarken bir yandan
da okurun içinde bulunduğu ruh halini betimliyor. Yani hem yazar olarak
romanını yazıyor hem de okur olarak yazdığı romanı okuyor. Ve biz okurlar da bu
iki durumu bir arada yaşıyoruz.
Aslında bir nevi oyun oynuyor yazar. Hem
kendisiyle hem de biz okurlarıyla. Bir yandan da okuma edimi üzerine yorumlar
getiriyor. Başlangıç bölümü bile okura farklı bir kitapla karşı karşıya
olduğunu hissettiriyor: “Italo
Calvino’nun Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu adlı yeni romanını okumaya başlamak
üzeresin. Rahatla. Toparlan. Zihnindeki bütün düşünceleri kov gitsin…”
Biz de yazarın dediği gibi yapalım ve
kendimizi kitaba teslim edelim.
0 Yorumlar